Vleesetende planten hebben met hun voorkomen en gewoontes een bepaalde fascinatie opgewekt in de plantenwereld. Denk hierbij voornamelijk aan al de kleuren maar ook aan het feit dat zij vlees (insecten) eten. Heb je jezelf ooit afgevraagd waarom een vleesetende plant eigenlijk insecten is gaan eten? We gaan in onze blog dieper in op de wereld van de vleesetende plant en gaan we op onderzoek uit. We willen namelijk graag samen met jou ontdekken waarom een vleesetende plant nou eigenlijk insecten eet.
Een vleesetende plant, ken je misschien ook wel bij de naam carnivore plant, is geëvolueerd in een gebied waar de grond heel schaars is aan voedingsstoffen. Denk bijvoorbeeld aan een moeras. Deze gebieden zijn bijvoorbeeld arm aan stikstof, iets wat planten hard nodig hebben. Het feit dat dit dus niet te vinden is in deze gebieden heeft ertoe geleid dat planten zich noodzakelijk moesten aanpassen en evolueren, of verdwijnen in de komende jaren. De vleesetende plant heeft er in dit geval dus voor gekozen om te evolueren en zijn voedingsstoffen niet meer uit de grond te halen maar uit insecten en in sommige gevallen zelfs kleinere zoogdieren, zoals een muis.
Wat drijft een organisme om te evolueren?
De vleesetende plant is met zijn unieke evolutie een prachtig en fascinerend bewijs van hoe levende organismen zich kunnen aanpassen aan hun omgeving. Dit ter behoeve van hun overlevingskansen. We gaan jou nu een paar voorbeelden geven van factoren die bij hebben gedragen aan de evolutie van deze plant.
Een tekort aan voedingsstoffen: In een gebied met een voedselarme bodem, zoals bijvoorbeeld moerassen, heeft een vleesetende plant zich dusdanig ontwikkeld om voedingsstoffen uit alternatieve bronnen te halen.
Insecten als voedsel: Een insect is ontzettend rijk aan stikstof, maar ook aan andere voedingsstoffen welke ontzettend belangrijk zijn voor de groei van een plant. Het vangen en verteren van deze insecten vervangt eigenlijk het gebrek aan voedingstoffen in de bodem.
Geen directe concurrentie: Wat bedoelen we hiermee? In de natuur concurreren planten altijd met elkaar om maar zoveel mogelijk voedingsstoffen uit de bodem te kunnen halen en te kunnen groeien. Een vleesetende plant is voor de algemene plant geen concurrentie gezien het de voeding haalt uit insecten en de meeste planten zich niet zullen bevinden op een voedingsarme bodem.
De vallen van de vleesetende plant
Door de jaren heen heeft de vleesetende plant zich aangepast aan iedere voedingsarme omgeving en heeft daarbij ontzettend veel verschillende vallen geproduceerd. Dit natuurlijk om te kunnen blijven overleven en de beste omstandigheden te creëren. We gaan eens een kijkje nemen naar deze vallen:
Een kleefval: Denk hierbij aan planten zoals de Zonnedauw. Deze planten hebben kleverige bladeren waarmee ze de insecten vasthouden. Wanneer het insect vast zit, vouwen ze hun bladeren geheel om het insect heen en kan het verteringsproces beginnen.
Een klapval: Misschien wel de meest iconische vleesetende plant, de venus vliegenvanger ook wel bekend als de Dionaea Muscipula, gebruikt een klap meganisme om zijn prooien te vangen. De venus vliegenvanger heeft kleine trigger haartjes in de mondjes zitten. Wanneer deze tweemaal worden aangeraakt binnen 20 seconden, klapt de val dicht. Worden deze niet binnen 20 seconden tweemaal aangeraakt? Dan reset de venus vliegenval zich. Om deze reden wordt er ook gezegd dat deze plant kan tellen.
- De kooival: Denk in dit geval aan de trompetbekerplant. Deze planten hebben een val gecreëerd welke eruit ziet als een lange buis waarin insecten naar beneden glijden en worden verteerd.
Het verteringsproces
Nu komt naast het vangen, het belangrijkste proces voor elke vleesetende plant, de vertering. Dit proces is natuurlijk verschillend voor iedere vleesetende plant, maar wij geven je een algemeen beeld van wat er zoal gebeurt:
De val sluit: Zodra een insect zich in een positie heeft gewerkt waarbij het nog een poging zou kunnen wagen om te ontsnappen, sluit de plant haar val. Dit stopt elke ontsnappingspoging van een insect.
De afscheiding van spijsverteringsenzymen: De plant laat gedurende het verteringsproces enzymen los die het insect langzaam afbreken. Deze enzymen lossen de zachte delen van het insect op en maken het voor de plant mogelijk om deze voedingsstoffen op te nemen.
Absorptie van voedingsstoffen: De voedingsstoffen die zijn afgebroken door de enzymen worden opgenomen door de bladeren van de plant.
Heropening van de val: Na de vertering opent de plant zijn val langzaam weer voor een volgende prooi.
Wat is de rol van de vleesetende plant in het ecosysteem?
Een vleesetende plant speelt een belangrijke rol in hun ecosysteem. Ze reguleren samen met andere planten en dieren de insect populatie. Ze bieden daarnaast ook een klein en uniek habitat voor bepaalde insecten en andere kleine dieren. Denk bijvoorbeeld aan een vleesetende plant met een val, volgelopen met water, waar andere dieren zich weer aan tegoed kunnen doen.
Conclusie
De wereld van de vleesetende plant is een fascinerende wereld, wij van Vleesetendeplant.nl snappen dit maar al te goed en delen deze wereld dan ook graag met jou. De wereld van een vleesetende plant is namelijk een prachtig voorbeeld van evolutie en overlevingsmogelijkheden. Vleesetende planten blijven ons verbazen en inspireren met hun unieke levenswijze en hun belangrijke rol in de natuur.